FADO - SYMBOL LIZBONY I PORTUGALII

Fado to gatunek muzyczny , którego korzenie sięgają lat dwudziestych XIX wieku w Lizbonie w Portugalii, ale prawdopodobnie ma znacznie wcześniejsze pochodzenie. Słowo fado prawdopodobnie pochodzi od łacińskiego słowa fatum („los”, „śmierć” lub „przeznaczenie”).  

 Chociaż trudno jest prześledzić pochodzenie, dziś fado jest powszechnie uważane  po prostu za formę piosenki, która może dotyczyć wszystkiego, ale musi mieć określoną tradycyjną strukturę. W powszechnym przekonaniu fado jest formą muzyki charakteryzującą się żałobnymi melodiami i tekstami, często o morzu lub życiu biednych, przesiąkniętych uczuciem rezygnacji, losu i melancholii. Luźno oddaje to portugalskie słowo saudade, czyli tęsknota, symbolizujące poczucie straty (trwała, nieodwracalna strata i wynikające z niej szkody na całe życie). 

 Znani śpiewacy fado to Maria Teresa de Noronha, Alfredo Marceneiro, D. Vicente da Câmara, Frei Hermano da Câmara, Amália Rodrigues, Dulce Pontes, Carlos do Carmo, Mariza, Mafalda Arnauth, António Zambujo, Ana Moura, Camané, Helder Moutinho, Carminho, Mísia, Cristina Branco, Gisela João i Katia Guerreiro. W dniu 27 listopada 2011 roku, fado zostało dodane do Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jest to jedna z dwóch portugalskich tradycji muzycznych znajdujących się na listach, druga to Cante Alentejano [wikipedia]. 

W roku 2011, w którym została zgłoszona kandydatura Fado na Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO, Poczta Portugalska upamiętniła to wydarzenie emisją znaczka nawiązującego do fado jako symbolu identyfikującego Lizbonę i historię kultury kraju. 3 października 2011 roku wydała serię znaczków upamiętniających tradycję i historię fado. Ta piękna seria składa się z bloku i sześciu znaczków upamiętniających niektórych wielkich mistrzów Fado XX wieku. Znaczki przedstawiają piosenkarzy fado: Alfredo Marceneiro, Carlos Ramos, Hermínia Silva, Maria Teresa de Noronha, Amália Rodrigues e Carlos do Carmo. Uzupełnieniem serii jest bloczek z reprodukcją obrazu  „Fado” z 1910 roku, autorstwa malarza José Malhoa.


Bloczek z reprodukcją obrazu „Fado”

Fado pojawiło się na początku XIX wieku w Lizbonie i uważa się, że ma swoje korzenie w artystycznych dzielnicach stolicy, takich jak dzielnice Bairro Alto, Mouraria i Alfama.  Wykonawcy fado w połowie XIX wieku pochodzili głównie z miejskiej klasy robotniczej, a mianowicie marynarzy, bohemy i kurtyzan w popularnych tawernach, którzy nie tylko śpiewali, ale także tańczyli i wybijali rytm fado. W drugiej połowie XIX wieku taneczne rytmy zanikły, a wykonawcy stali się zwykłymi śpiewakami (fadistas) [wikipedia].

Artystką, która rozsławiła ten gatunek była dziewiętnastowieczna śpiewaczka fado Maria Severa (1820–1846), Uznawana za prekursorkę zwyczaju noszenia przez śpiewaczki fado czarnego szala podczas występów[wikipedia].

Tablica odsłonięta przez Amálię Rodrigues w 1989 roku w Largo da Severa, Mouraria [nota 1,2]

Jednak największy wpływ na popularyzację fado na całym świecie miała Amália Rodrigues , znana jako „Rainha do Fado” („Królowa Fado”), miała największy wpływ na popularyzację fado na całym świecie. 

Komentarze